19/2/18

ballo in maschera






-η μάσκα, η σημειολογία της, το "άλλο" ή "ξένο" (που ίσως καταλήγει σε απο-ξενωμένο) ένδυμα, το "κρύβεσθαι" δια του αλλιώς "εμφαίνεσθαι" , τι σηματοδοτεί αυτό το "αλλιώς", έναν κρυμμένο εαυτό, ποιόν? μετα-εμφιεσμένον, η ελευθεριότητα, μέσω της στιγμιαίως αποκρυβείσης ταυτότητος, που εν δυνάμει αποδεσμεύει ή, αποκρύβει, περαιτέρω, διαθεσιμότητα για εγγύτερη σωματική προσέγγιση, προς τον και υπέρ του/ "άλλου αγνώστου", το στιγμιαίο και φευγαλέο άγγιγμα, οι προσδοκίες, οι διαψεύσεις. Μα, όλως ιδιαιτέρως, στην σημερινή εποχή, κάθε μέρα δεν φοράμε μάσκα? από την στιγμή που αφήνουμε τον μοναδικό ιδιωτικό μας χώρο που συνιστά ο ύπνος? Τι είναι το καρναβάλι, αν φύγουμε από την επίπλαστη ανάγνωση της διονυσιακής ευωχίας? Διάθεση και, ιδίως, διαθεσιμότητα, για παιγνιώδη προσέγγιση του αγνώστου, συνήθως με το απλούστερο εργαλείο που διαθέτει η έμβια φύση, το σώμα. Τα σημερινά καρναβάλια είναι απο-ξενωμένα, βλ. αποκομμένα, από το σώμα. Και καταλήγουμε σε γραφικές ανά-παραστάσεις που δεν λειτουργούν απρόσκοπτα προς αυτό που υπήρξε η ηθελημένη προέλευσή τους: την μέθεξη. Για τούτο και δεν δύνανται να λειτουργήσουν στο συλλογικό θυμικό πλέον, έχουν ήδη ξενωθεί. Τα ρωμαϊκά Saturnalia "έκλεβαν" ευθαρσώς τις Διονυσιακές ευωχιακές εορτές με τις κατάλληλες, εννοείται, προσαρμογές. Μετά τον πουριτανό Μεσαίωνα στην Δύση (ο, αν θα μπορούσε να ονομασθεί τοιουτοτρόπως στην Ανατολή, ισοδύναμος, έχει άλλα χαρακτηριστικά και ενδύεται άλλες κοινωνικές πρακτικές), έρχεται η Αναγεννησιακή χαρμοσύνη σε πλείστες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής. Τότε εισέρχεται λίγο-λίγο η πρακτική του καρναβαλέως, η παρέκδυση ως και παρένδυση, αλλά, όλως ιδιαιτέρως, η μάσκα, για να καλύψουν , αμφότερες, διαθέσεις ανοιχτότερες στον κοινωνικό περίγυρο, ευρύτερα ως ελευθεριακή διαθεσιμότητα στην αρχή σε μικρά κοινωνικά σύνολα και σιγά-σιγά, σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες. Τότε, σημειώνεται στοιχειώδης ελευθεροποίηση της διάθεσης του σώματος και από τα δύο φύλα, κι ας εξακολουθεί το θήλυ να είναι υποζύγιο στις άρρενες διαθέσεις. Φυσικά, επειδή κανόνας είναι η κυριαρχία της άρχουσας τάξης, εκκινώντας από την φεουδαλχία, (πρόδρομη κατάσταση της μετέπειτα εγκατεστημένης φεουδαρχίας) το φαινόμενο παρατηρείται, ως ήθισται, από πάνω προς τα κάτω. Κι όμως, στα καπηλειά, συναντούμε μια βαθμηδόν απεξαρτούμενη διάθεση, μνεία στα Carmina Burana του ύστερου Μεσαίωνα. Τι σηματοδοτεί, λοιπόν, το καρναβαλέσκο (μικρή υπόμνηση εδώ του αντίστοιχου αρχιτεκτονικού ρυθμού) της εποχής που έφθασε ως τον 18ο αιώνα? Μα, ένα "άνοιγμα" εαυτού, ένα "σπάσιμο" του καθρέφτη της μονότονης καθημερινότητας, παιγνιώδης ηθελημένα ή μη εναλλαγή ταυτοτήτων, σκεπτόμενη ή μη επιστροφή σε αθωότητες βρεφικής ηλικίας.  Με την χρήση της απόκρυψης, βλ. μάσκα και ένδυμα ομοιόμορφο -του αρλεκίνου, φερ' ειπείν- επιζητείται αδρομερώς η επιστροφή στην αθωότητα, περιοχή όπου το άτομο δεν χρειάζεται να σκέπτεται αλλά να νιώθει, την σωματική εγγύτητα, το άγγιγμα, ριψοκινδυνεύοντας, ως τις μέρες μας, την αποδοχή ή την απόρριψη.  Εννοείται πως όταν υπεισήλθε το χριστιανικό δόγμα, το όλον μετατοπίσθηκε προς τις δικές του προδιαγραφές, μέσω της τροφής, της προσευχής, της αναμονής για την "κάθαρση". Πρόκειται για το πεδίο όπου ο παλαιότερος κόσμος νικήθηκε κατά κράτος, τούτο θυμίζει λίγο την επικράτηση της συντήρησης έναντι της προόδου. Θα επανέλθουμε.-

Hadjidakis-Fleury Dadonaki: I love you - Σ' αγαπώ

Που πια δεν έχω τίποτε άλλο Μες στους τέσσερις τοίχους, το ταβάνι, το πάτωμα Να φωνάζω από σένα και να με χτυπά η φωνή μου Να μυρίζω από σέν...